INLEIDING

na zijn bijdragen intiem zelfportret, real space/real time en raga subha, was toine horvers voor de vierde keer te gast in podium ocw. _ditmaal met het soloprogramma draaien/rotating: een expositie van negen autonome tijd-ruimtelijke sculpturen waarvoor objectieve waarnemingen en circulaire bewegingsreeksen de grondstof vormden. _draaien/rotating bestaat uit live uitgesproken teksten, die toine draaiend rond zijn as uitspreekt, terwijl het publiek in een kring om hem heen is geplaatst.

rotation 1, 2 en 3 is een serie recente bewegingswerken. _draaiing 1, etmaal, ringwave 1 en ringwave 3 zijn draaiend uitgesproken beschrijvingen van ouder werk dat op een circulaire beweging gebaseerd is. _draaiing 3 is alleen beweging

toine is met het draaien vanuit een centraal punt begonnen, nadat hij in istanboel kennis had gemaakt met leden van de soefi-beweging. _hij raakte geïnteresseerd in de dans van de derwisjen, niet vanwege het mystieke karakter van hun ritueel, maar om het roteren als ruimtelijke handeling. _zijn interesse in de cirkeldans mondde uit in een aantal studies, die toine geen performances meer noemt, maar bewegingsreeksen: rotation 1 tot en met 3. _het afroepen van de opeenvolgende kompasstreken representeert daarbij de dynamiek van het draaien: de woorden ‘noord’, ‘oost’, ‘zuid’ en ‘west’ dienen als een verdichte vorm van klankpoëzie, die de rotatie aandrijft en verband legt met rituelen, kringloop, aarde en de kosmos.

de uitvoeringspraktijk van toine horvers vertoont raakvlakken met die van een danser, een zanger of een klankdichter. _ondanks die interdisciplinaire grensover-schrijdingen voelt toine zich vooral beeldend kunstenaar. _en ook al is zijn werk geworteld in de conceptuele kunst, die het zuivere idee als middel én doel heiligt, toine gaat als beeldhouwer een stap verder door zijn plastieken als fysieke en akoestische gestalten in de ruimte te zetten. _en ook al zijn sommige werken voor een specifieke locatie of aanleiding gemaakt, voor toine moet elk werk op zichzelf kunnen staan, herhaalbaar zijn en op elke plek kunnen worden uitgevoerd.
_met name door zijn verblijf in turkije en india is toine meer over zijn werk zelf gaan nadenken - wat is het en waar hoort het thuis? - en daarmee ook de vraag over het voortbestaan van kunst die alleen in tijd en ruimte bestaat.

toine beschikt over een omvangrijk archief van beeld- en geluidsopnames, dat zijn zevenendertigjarige beroepspraktijk documenteert. _hij heeft ze zelden terug bekeken of afgeluisterd. _ze zijn ongeschikt om de toenmalige reële fysieke ervaring weer te geven en de kern van verleden tijd en ruimte te raken. _begin dit jaar is hij daarom begonnen met het opstellen van een lijst van alle performances en werken die hij sinds 1979 heeft gemaakt. _vervolgens is hij ze één voor één gaan herschrijven in compacte teksten. _het dwong toine om afstand nemen van zijn werk, om het opnieuw uit te vinden en vorm te geven. _je zou de beschrijvingen kunnen lezen als instructies voor de verbeelding, als een tolerante mal voor de voorstelling van een potentiële lezer. _vier van die beschrijvingen stonden in januari op het programma: draaiing 1, etmaal, ringwave 1 en ringwave 3, die in vertelde vorm twee tot drie minuten duren.

inmiddels vindt toine het beschrijven van zijn werk bijna even belangrijk als het uitvoeren ervan. _de bedoeling is, dat de gebundelde beschrijvingen later als boek met de titel bewegingen zal verschijnen. _niet als een droge opsomming van gedane zaken, maar als een uitgelezen plek voor een verzameling nieuwe autonome werken, die de verbeelding op een hoger plan tillen. _’een boek dat pas geslaagd is, als ik me er geen enkele lezer meer bij kan voorstellen,’ aldus de beschrijver. [as]