foto © landa van vliet
op zaterdagavond 14 september 2024 was de gitarist seth josel (new york/berlijn) voor de tweede keer te gast op de drievriendenstraat. _na zijn onvergetelijke uitvoeringen van composities van william hellermann, nic collins en catherine lamb in juni 2023, was hij terug met de nederlandse premières van een wat jongere generatie amerikaanse experimentalisten, die vooropgezette ideeën over vorm, structuur en ‘geluid’ in de breedste zin van het woord op een onverschrokken manier ter discussie stellen
1. ‘orienting response,’ een meedogenloze, provocatieve compositie uit 2025-2016 voor akoestische gitaar van de amerikaanse componiste en slagwerkster sarah hennies (1979, louisville, kentucky)
de titel ‘orienting response’ van sarah hennies’ compositie verwijst naar de onmiddelijke reactie van een individu op een externe prikkel, wanneer die niet abrupt genoeg is om een schrikreflex teweeg te brengen. _deze reflex wordt in de vroege kindertijd ontwikkeld en wordt gebruikt om het reactievermogen van een baby op een verandering in zijn omgeving te beoordelen. _de reactie kan worden gestimuleerd door een regelmatig pulserende, pendelende prikkel zoals licht, geluid of aanraking. _deze ‘bilaterale stimulatie’ is een belangrijk onderdeel van de eye movement desensitization and reprocessing (emdr)-therapie, een tak van psychotherapie die zich richt op verlichting van de door een patiënt als ontwrichtend ervaren herinneringen binnen een psychopathologische behandeling
foto © landa van vliet
2. ‘bloom,’ een compositie uit 2019-2022 voor elektrische gitaar, gizmotron en fx-pedalen van de amerikaanse componiste en bassiste michelle lou (1975, san diego, californië)
in haar compositie ‘bloom’ voor akoestische gitaar verkent michelle lou een signaalverwerkingssysteem dat is opgebouwd uit verschillende gerouteerde fx-pedalen die het instrument meer behandelen als een geluidssynthesizer dan als een gitaar. _ in dit stuk wordt de gizmotron* gebruikt, een ondersteunend apparaat voor de elektrische gitaar dat in de jaren 70 werd uitgevonden en in de vergetelheid raakte totdat het ongeveer vijftig jaar later door een andere partij nieuw leven werd ingeblazen. _terwijl de gemotoriseerde wielen de snaren aanslaan, wordt de motor zelf versterkt om de aandacht te vestigen op de mechanistische gedragslijn van het stuk. _de vorm van het stuk kan worden voorgesteld als een trechter of bloeiwijze naarmate er steeds meer divers materiaal het systeem binnenkomt en een grotere opening creëert
* de gizmotron is een klein ‘doosje’ dat wordt bevestigd aan de brug van de gitaar. _het bestaat uit zes kleine, door een elektromotor aangedreven wielen met getande randen, die precies op elke snaar passen. _het aanslaan van- en de druk op de snaren geschiedt door met de ene hand één of meer toetsen op de bovenzijde van het apparaat in te drukken. _de andere hand blijft vrij om losse noten of volledige akkoorden te spelen
